అమ్మ... మంత్రమై!

ఆధ్యాత్మిక సారం

అమ్మ... మంత్రమై!

వేదం నాదం

ఓం భూర్భువస్సువః!
ఓం తత్సవితుర్వరేణ్యం!
భర్గో దేవస్య ధీమహి(
ధియోయోనః ప్రచోదయాత్‌!

గాయంతం త్రాయత ఇతి గాయత్రి... తనను జపించేవారిని కాపాడేది... ఇది గాయత్రి అనే పదానికి నిఘంటు అర్థం. ఎందులో ఎలా ఉన్నా మంత్ర రూపంలో ఉన్న ఈ మహాశక్తి మనిషికి రక్షగా నిలుస్తోంది. అందుకే తల్లితో సమానమైన దైవం లేదని, గాయత్రీ మంత్రంతో సమానమైన మంత్రం లేదని వేదజ్ఞులు చెబుతారు. సృష్టి, స్థితి, లయకర్తలైన బ్రహ్మ, విష్ణు, మహేశ్వరుల సమ్మిళితరూపమే ఈ అమ్మ అని అంటారు. గాయత్రీ మాతలో బ్రహ్మ శిరోభాగంలో, విష్ణువు హృదయ స్థానంలో, రుద్రుడు శిఖ స్థానంలో ఉంటారంటారు.

ఆమె ఇలా ఉంటుంది...
అయిదు ముఖాల్లో, అయిదు రంగుల్లో, చేతుల్లో శంఖం, చక్రం, గద, అంకుశం ధరించి ఉంటుంది గాయత్రీ మాత. ఈ అమ్మను ప్రాతఃకాలంలో గాయత్రీ దేవిగా, మధ్యాహ్నం సావిత్రిగా, సాయం సంధ్యా సమయంలో సరస్వతిగా ఉపాసకులు ఆరాధిస్తుంటారు. గాయత్రిని మంత్రరూపంలో మొదట విశ్వామిత్ర మహర్షి దర్శించారు.
గాయత్రీ మంత్ర జపాన్ని గురించి శ్రుతులు, స్మృతులతో పాటు దేవీ భాగవతం కూడా వివరిస్తోంది. ఈ మంత్రంలో 24 అక్షరాలుంటాయి. నాలుగు పాదాల్లో ఒక్కో పాదానికి ఆరు అక్షరాల చొప్పున ఉంటాయని కొందరు, మూడు పాదాల్లో ఎనిమిది అక్షరాల చొప్పున ఉంటాయని మరికొందరు చెబుతారు. నాలుగు పాదాల గాయత్రిని చతుష్పాదగాయత్రి అని, మూడు పాదాలుంటే త్రిపాద గాయత్రి అని అంటుంటారు. ఛందస్సు ప్రాధాన్యాన్నిబట్టి నాలుగు పాదాలుండే గాయత్రీ మంత్రాన్నే ఎక్కువమంది అనుసరిస్తుంటారు.
ఇక్కడ 24 అక్షరాల గాయత్రీ మంత్రం కోసం ఓం భూర్భువః స్వః ను పక్కనబెట్టి తత్‌ దగ్గర నుంచి అక్షరాలను లెక్కిస్తారు. ఓం భూర్భువః స్వః అనే పాదం మొదట్లో లేదని, తర్వాత కాలంలో మంత్రానికి ముందు వచ్చి చేరిందని తైత్తరీయ అరణ్యకం చెబుతోంది.

ఎక్కడుంది?
రుగ్వేదంలోని మూడో మండలం 62వ సూక్తం పదో వర్ణం, పదో మంత్రంగా గాయత్రి కనిపిస్తుంది. యజుర్వేదం మూడో అధ్యాయం 35వ మంత్రంగా, ఇరవై రెండో అధ్యాయం తొమ్మిదో మంత్రంగా, 30వ అధ్యాయం రెండో మంత్రంగా గాయత్రి కనిపిస్తుంది.

ఏం జరుగుతుంది?
ఈ మంత్రం అనంత శక్తిమయం. యోగ శాస్త్ర రీత్యా కూడా ఈ మంత్రానికి చాలా ప్రాధాన్యం ఉంది. జపించేటప్పుడు కలిగే ప్రకంపనలు ముందుగా ముఖం, తల పైభాగాలను ప్రేరేపిస్తాయి. తర్వాత మెదడు, కళ్లు, ప్రిట్యూటరీ గ్రంధులను ఉత్తేజితం చేస్తాయి. అలాగే క్రమం తప్పకుండా జపం ప్రాణాయామంతో సమానం. శ్వాసను క్రమబద్ధం చేస్తుంది. అందుకే భౌతికంగా కూడా దీన్ని గొప్ప ఔషధంగా భావిస్తారు.

గాయత్రికి ఒకటి, రెండు కాదు పద్నాలుగు అర్థాలున్నాయని చెబుతారు. అవి భావార్థం, సంప్రదాయార్థం, నిగర్భార్థం, కౌళికార్థం, రహస్యార్థం, మహాతత్త్వార్థం, నామార్థం, శబ్దార్థం, నామైకదేశార్థం, శాక్యార్థం, సామరసార్థం, సమస్తార్థం, సగుణార్థం, మహావాక్యార్థం. ఇవి కాకుండా సామాన్యంగా చెప్పుకునే అర్థం ఒకటుంది. ‘మన బుద్ధులకు ప్రేరణ కలిస్తున్న సవితృదేవుని ఉత్కృష్ట స్థితిని ధ్యానిస్తున్నాను’ అనేది మంత్ర భావం.

గాయత్రీ మంత్రంలోని ప్రతి అక్షరంలో దేవతలు కొలువుంటారని చెబుతారు. అవి. మంత్రంలోని మొదటి అక్షరం అగ్ని, రెండోది ప్రజాపతి, ఆ తర్వాత సోమ, ఈశ, సవితృ, ఆదిత్య, బృహస్పతి, మిత్ర, వరుణ, భగ, ఆర్యమ, గణేశ, త్వష్ట, పౌష్ణ, ఇంద్రాగ్ని, వాయవ్య, వామదేవ, వైశ్వదేవ, మాతృదేవ, విష్ణుదేవ, వాసుదేవ, రుద్ర దేవ, కుబేర, అశ్వినీ దేవతలు.

- యల్లాప్రగడ మల్లికార్జునరావు

Tags :