ప్రాణాలను పరిశీలిస్తున్నారా?

ఉచ్ఛ్వాస నిశ్వాసాలే మనిషికి ప్రాణాధారం. అలాంటి శ్వాసనకు ఏమాత్రం ఆటంకం కలిగినా మనిషి నిస్తేజుడవుతాడు. నిర్జీవుడవుతాడు. మనలో ప్రాణ, వ్యాన, సమాన, అపాన, ఉదాన అనే అయిదు వాయువులు ఉంటాయి. వీటినే పంచప్రాణాలని అంటారు. వీటితో పాటు నాగ, కూర్మ, కృకర, దేవదత్త, ధనుంజయమనే మరో అయిదు ఉప ప్రాణ వాయువులు కూడా శరీర రథం కదలికలకు కారణమవుతాయి. వీటిని క్రమబద్దం చేసేందుకు వేద, ఉపనిషత్‌, శాస్త్రాలు నిర్దేశించిన ప్రక్రియ ప్రాణాయామం. దీని వల్ల శారీరకంగా ఎన్నో మాలిన్యాలు సమసిపోతాయి. ‘ప్రాణాయామైర్దహేర్దోషాన్‌’... ప్రాణాయామం శరీరంలోని ఎన్నో దోషాలను దహించివేస్తుందని యాజ్ఞవల్క్య మహర్షి అని తేల్చిచెప్పారు. తద్వారా శరీరానికి నిశ్చలత్వం అలవడుతుంది. అది మనిషికి రోగనిరోధక శక్తిని, సవాళ్లను ఎదుర్కొనే సామర్ధ్యాన్ని ఇస్తుంది.