నీటి నీతి కథలు!

విడ్డూరం-ఆశ్చర్యం

నీటి నీతి కథలు!

పార్కు అంటే... పచ్చని చెట్లు... పచ్చిక బయళ్లు... పూల మొక్కలు... ఎక్కడైనా ఇంతే కదా... కానీ ఈ పార్కు మాత్రం చాలా ప్రత్యేకమైంది. ఇదో ‘నీటి’ పార్కు మరి. మనిషికి, నీటికి విడదీయలేని బంధం. గొప్ప నాగరికతలన్నీ నదుల ఒడ్డునే వెలిశాయి. కానీ ఆ నీటి విలువ తెలుసుకోలేక పోవడం వల్ల పెద్ద ఎత్తున వృథా అవుతోంది. ఉపయోగించలేనంతగా కలుషితమవుతోంది.

మనం ఇంట్లో ట్యాప్‌ విప్పి మర్చి పోతుంటాం. భూమిలో ఎంత లోతుకైనా వెళ్లి బోర్లు వేసి నీటిని తొడేస్తున్నాం. దీని పర్యవసానాలు చాలా ఇబ్బందికరంగా ఉంటాయన్నది సుస్పష్టం. మరి ఈ పరిస్థితులు రాకుండా మనమేం చేయాలి. మన బాధ్యతలేంటి?

ఈ భూమి మీద ఉన్న జలరాశులు నిండుకుంటే మనిషి పరిస్థితి ఏంటి? వర్షపు నీటిని ఎలా ఒడిసి పట్టాలి? నీటిని ఎలా పొదుపు చేయాలి? ఇలాంటి విషయాలన్నీ ఈ పార్కుకు వస్తే కళ్లకు కట్టినట్లు అర్థమవుతాయి. పార్కులందు...ఈ పార్కు వేరయా అన్నట్లు దీనిని తీర్చిదిద్దడం విశేషం. భాగ్యనగరంలోని బంజారా హిల్స్‌ రోడ్డు నంబరు 51 నుంచి అంబేద్కర్‌ విశ్వవిద్యాలయానికి పోయే దారిలో దాదాపు 5060 చదరపు కిలోమీటర్ల విస్తీర్ణంలో జలమండలి ఈ పార్కును ఏర్పాటుచేసింది.

విజ్ఞానం..వినోదం... నీటి పొదుపుపై పిల్లల నుంచి పెద్దల వరకు ఆలోచన రేకెత్తించే విధంగా ఇక్కడ పలు అంశాలను ఆసక్తికరంగా మలిచారు. దేశంలో బెంగళూరు తర్వాత హైదరాబాద్‌లోే దాదాపు రూ.2 కోట్ల ఖర్చుతో ఈ పార్కును అందుబాటులోకి తెచ్చారు.

నీటి నీతి కథలు!

* మినీ థియేటర్‌లో... పార్కుకు వచ్చే పిల్లలు, పెద్దలు సేద తీరడమే కాకుండా నీటిపై అవగాహన కలిగించేలా ప్రత్యేకంగా మినీ థియేటర్‌ ఏర్పాటు చేశారు. 50 మందికి పైగా సందర్శకులు కూర్చొనేందుకు వీలు కల్పించారు. కార్టూన్‌ కేరక్టర్లతో నీటి పొదుపు రూపొందించిన యానిమేషన్‌ చిత్రాలు పిల్లలను ఎంతో ఆకట్టుకుంటున్నాయి. పార్కులో దాదాపు 100 రకాల ఔషధ మొక్కలు, రాశి వనం ప్రత్యేకగా ఆకర్షణగా నిలుస్తున్నాయి. చెక్‌ డ్యాంల ద్వారా వర్షపు నీటిని ఒడిసి పట్టే ప్రక్రియను కూడా ఈ పార్కులో చూడొచ్చు...ఇంకెందుకు ఆలస్యం...మరి ఒక్కసారి వచ్చిపోండి...!!

ఎక్కడి నుంచి వస్తుంది... ఉదయం నిద్ర లేచిన నుంచి రాత్రి పడుకునే ముందు వరకు ప్రతి ఒక్కరికీ నీళ్లు కావాలి. ఒక్కరోజు నల్లా రాకపోతే అల్లాడిపోతుంటాం. ఇంత విలువైన నీళ్లు ఎక్కడి నుంచి మన ఇంటికి వస్తున్నాయి...వందల కిలోమీటర్ల దూరం నుంచి భాగ్యనగరానికి మంచి తాగునీరు ఎలా వస్తుంది. ఆ వ్యవస్థ ఎలా ఉంటుంది. ఎంత పెద్ద గొట్టాలు వాడుతున్నారు... ఆ నీటిని ఎక్కడ శుద్ధి చేస్తున్నారు...ఎలా మన ఇంటికి చేర్చుతున్నారనే అంశాలను కళ్లకు కట్టేలా త్రీడి యానిమేషన్‌ రూపంలో ఈ పార్కులో ప్రతి ఒక్కరూ చూడవచ్చు. వాటర్‌ జర్నీ పేరుతో వర్చువల్‌ రియాలిటీ రూపంలో ప్రత్యేకంగా 5 నిమిషాల విడివితో త్రీడీ చిత్రాన్ని కళ్ల ముందుంచుతారు. కుర్చీలో కూర్చొని వర్చువల్‌ త్రీడీ అద్దాలు పెట్టుకుంటే చాలు. కృష్ణా, గోదావరి నదులు నుంచి నీళ్లు మన ఇంటి వరకు ఎలా వస్తున్నాయో కళ్లకు కడుతుంది. ఎంతో కష్టపడి తీసుకొస్తున్న ఈ నీటిని అంతే పొదుపుగా వాడుకోవాలనే ఆలోచన ఈ వీడియోతో ప్రతి ఒక్కరిలో కలగక మానదు.

మీ శరీరంలో నీరెంత... ప్రతి మనిషి శరీరంలో 60 శాతం నీరే ఉంటుంది. మరి మీ శరీరంలో నీరెంతో ఇట్టే తెలుసుకోవాలంటే ల్యాబ్‌కు పరుగుపెట్టాల్సిన అవసరం లేదు. ఈ పార్కుకు వస్తే చాలు...ఒక్క నిమిషంలో మీ శరీరంలో ఎంత నీరు ఉందో తెలుసుకోవచ్చు. దీనినే హ్యుమన్‌ బాడీ వాటర్‌ కంటెంట్‌ మిషన్‌గా పిలుస్తారు. ఈ యంత్రంపై నిలబడి మీట నొక్కితే చాలు శరీరంలో నీటి శాతం ఇట్టే చెప్పేస్తుంది. పిల్లలు, పెద్దలు, వృద్ధుల వయస్సు వారీగా మూడు బటన్‌లు ప్రత్యేకంగా ఏర్పాటు చేశారు. వాటర్‌ కంటెంట్‌ మిషన్‌పై నిలబడి ఆయా వయస్సులను బట్టి సంబంధిత బటన్‌ నొక్కితే వెంటనే శరీరంలో ఎంత నీరు ఉందో...తెలిపేలా యంత్రంపై ఉన్న గాజు గొట్టంలోకి ఆ మేరకు వచ్చి చేరుతుంది. పిల్లలకు ఇదో తషామాగా...విజ్జానంగా అన్పిస్తుంది.

నీటి నడక చెప్పే... వీడియో గేమ్‌ చాలా ఇళ్లల్లో నీటి వృథా ఎక్కువ చేస్తుంటారు. ట్యాప్‌లు విప్పి మర్చిపోతుంటారు. పిల్లలు నీటితో ఆడుకుంటూ వృథాకు పాల్పడుతుంటారు. అయితే ఈ గేమ్‌లో పిల్లలకు నీటి విలువ గురించి చెప్పే నీతి ఉంది. ఇళ్లల్లో సంపులో పడ్డ నీళ్లు పైన ట్యాంక్‌లోకి ఎలా వెళుతుంది...తిరిగి ఇంటిలోకి ఎలా వస్తుంది...అనే ఆసక్తికర అంశంతో వీడియో గేమ్‌ తీర్చిదిద్దారు. నలుగురు పిల్లలు కలిసి ఈ గేమ్‌ను ఆడితే నీటి విలువ వారికే తెలుస్తుంది. అవగాహన కలుగుతుంది. నీటి ప్రాధాన్యం ఏమిటో వారి మస్తిష్కాల్లో తప్పక ముద్ర పడిపోతుంది.

నీటి నీతి కథలు!

* మాట్లాడే చెట్టు... పిల్లల్లో చైతన్యం....అవగాహన పెంచాలంటే...మనం చెబితే చాలామంది వినే పరిస్థితి తక్కువ. అదే ఆయా క్యారక్టర్ల ద్వారా చెప్పిస్తే ఎంతో ఆసక్తిగా గమనిస్తారు. అడవులను సంరక్షిస్తే లాభాలు ఏమిటి...అడవుల ద్వారా వర్షాలు ఎలా కురుస్తాయి...అడవులు నరికిస్తే...భవిష్యత్తులో వచ్చే ఉత్పాతం...తదితర విశేషాలను ఎంతో ఆసక్తిగా వివరించే మాట్లాడే చెట్టు(టాకింగ్‌ ట్రీ) ఈ పార్కులో ప్రత్యేక ఆకర్షణగా నిలుస్తోంది. పర్యావరణ పరిరక్షణతోపాటు అడవులతో కలిగే ప్రయోజనాలు, వర్షపు నీటి పొదుపుతో లాభాలు పిల్లలు, పెద్దలకు వివరించేలా తీర్చిదిద్దారు.

వర్షపు నీటి ఆదా ఎలా... వర్షం పడితే లక్షల గ్యాలన్లు వృథాగా మురికి నాలాల్లో కలిసి బయటకు పోతుంది. భాగ్యనగరంలో ఏటా సరాసరి 820 మిల్లీమీటర్ల వర్షం పడుతుంది. మహానగరం పరిధిలో పడే వర్షపు నీటిని ఒడిసి పడితే ఏటా 15 శతకోటి ఘనపుటడుగులు(టీఎంసీలు). అంటే ఏటా సగం జనాభా తాగునీటిని కొరత తీర్చవచ్చన్నమాట. మరింత విలువైన వర్షపు నీరు వృథాగా పోతే...అందుకే ఈ పార్కును సందర్శిస్తే వర్షపు నీటిని ఎలా పొదుపు చేయవచ్చో తెలుసుకోవచ్చు. చిన్న షెడ్డుపై పడిని వర్షపు నీటిని గొట్టాల ద్వారా మళ్లించి వాటిని ట్యాంకులో నింపి అన్ని అవసరాలకు వాడుకునే వీలు ఉంది. ఫిల్టర్‌ పెట్టి నేరుగా తాగడానికి కూడా ఉపయోగించవచ్చు.

ఎవరైనా ఉచితంగా ఈ పార్కును సందర్శించవచ్చు. ఇది ఉదయం 10 గంటల నుంచి సాయంత్రం 5 గంటల వరకు తెరిచే ఉంటుంది.

-గొర్లె బాలకృష్ణ, హైదరాబాద్‌

Tags :

మరిన్ని

జిల్లా వార్తలు

వారెవ్వా! చదువు సుఖీభవ ఈ-నాడు మకరందం రయ్.. రయ్ సిరి విజేత ఈ తరం హాయ్! ఆహా హాయ్ బుజ్జీ స్థిరాస్తి రుచులు విహారి