ఆ రాణీ కోటకుప్రాణం పోస్తున్నా!

‘రాజులసొమ్ము రాళ్లపాలని’ రాళ్లపై నిందలు వేస్తాం కానీ.. అవే లేకపోతే కాలాన్ని తట్టుకుని చరిత్రకథలు మనతో చెప్పేదెవరు? అందుకే చరిత్రని చెరగనివ్వకుండా విలువైన వారసత్వ కట్టడాలని నిలబెట్టే పనిలో పడింది హెరిటేజ్‌ ఆర్కిటెక్చర్‌ సలహాదారు నారపరాజు శ్రావణి. అండమాన్‌ జైలు, జునాగఢ్‌లోని మక్‌బరా రాణీకోట, వైజాగ్‌లోని టౌన్‌హాలు సహా ఎన్నో విలువైన ప్రాచీన కట్టడాలకు ప్రాణం పోసిన ఆమె వసుంధరతో ముచ్చటించారు.
వారసత్వ కట్టడాలపై ఇంతగా ప్రేమను పెంచుకోవడానికి కారణం చార్మినార్‌. హైదరాబాద్‌లోని వైష్ణవి స్కూల్‌ ఆఫ్‌ ఆర్కిటెక్చర్‌లో డిగ్రీ చదువుతున్న రోజుల్లో... జీహెచ్‌ఎంసీ నుంచి ఒక ప్రకటన వచ్చింది. చార్మినార్‌ లాంటి గొప్ప నిర్మాణానికి ఎటువంటి నష్టం కలగకుండా రోడ్లూ, భవనాలు ఎలా పునరుద్ధరించొచ్చనేది దాని సారాంశం. నేను నావంతుగా నడకదారి, సైక్లింగ్‌ ట్రాక్‌ వంటివి ఉండాలని చెప్పాను. అది మొదలు ప్రాచీన కట్టడాల్ని భవిష్యత్తు తరాలకు అందించాలంటే వీటి సంరక్షణ ఎంతో అవసరమనిపించింది. ఇందుకోసం హెరిటేజ్‌ ఆర్కిటెక్చర్‌లో మాస్టర్స్‌ చేయాలని నిర్ణయించుకున్నా. సిడ్నీలో ఆ అవకాశం ఉండటంతో రెండేళ్ల పాటు అక్కడే చదివాను. ఈ సమయంలో ప్రాచీన కట్టడాల పరిస్థితులు, ఎటువంటి నైపుణ్యాలతో వాటిని పునరుద్ధరించాలి, నిర్మాణాలకు వాడిన ప్రత్యేక మిశ్రమాలు వంటి విషయాలు తెలుసుకున్నా.

సిడ్నీ నగరానికి నా వంతు...
చదువు అయిపోయిన తర్వాత సిడ్నీలో సిటీ ప్లానింగ్‌ విభాగంలో ఆరు నెలల పాటు పనిచేశా. అక్కడ ఎవరైనా కొత్త నిర్మాణాలు చేపట్టాలంటే వారసత్వ భవనాలు దెబ్బతినకుండా ఏవిధంగా నిర్మించాలో సలహాలు ఇచ్చేందుకు ప్రత్యేక విభాగమే ఉంటుంది. ప్రతి పదేళ్లకోసారి ఈ వారసత్వ కట్టడాలను పరిశీలించి పగుళ్లు వచ్చాయేమో చూసి అవసరమైతే నిర్వహణ పనులు చేస్తారు. వాళ్లతో పోలిస్తే మనకి ప్రాచీన వారసత్వ సంపద చాలా ఎక్కువ. నేను మనవాటిపై దృష్టి పెట్టాలనుకున్నా. అందుకే ముంబయిలోని సవానీ సంస్థలో హెరిటేజ్‌ ఆర్కిటెక్చర్‌ సలహాదారుగా చేరా.
ఓపికతో చేయాల్సిన పని..
ఈ పని అనుకున్నంత తేలిగ్గా ఉండదు. ముఖ్యంగా ఓర్పుతో చేయాల్సిన పని. ఏ ప్రాచీన కట్టడాన్ని ఎంచుకున్నా.. అప్పట్లో ఏ రకమైన రాళ్లు వాడారు, వాటిని ఎక్కడి నుంచి తీసుకొచ్చారు, కట్టడం ఉన్న వాతావరణం, ఆ రాళ్లు ఏ రసాయనాలకు స్పందిస్తాయి వంటి అనేక రకాల పరీక్షల్ని ముందుగా చేయాలి. అప్పుడు వాటికి తగిన సాంకేతిక పరిజ్ఞానాన్ని ఎంచుకుంటాం. అలాగే కళారూపాలు, ఆకృతులను శుభ్రం చేసేటప్పుడు ప్రతి చిన్నదానిపైనా గంటలపాటు శ్రద్ధ పెట్టాల్సి ఉంటుంది. ఎత్తయిన నిర్మాణాలు, గోపురాల మీద కర్రలు ఉంచి వాటిపై నిలబడి నగిషీలు దిద్దాలి. సైట్‌ ఇంజినీర్లు, ఆర్కిటెక్చర్లతోనే కాదు కూలీలను కూడా సమన్వయం చేసుకొని పనిచేయాల్సి ఉంటుంది. సాధారణంగా ఇవి నిర్మానుష్యంగా జనావాసాలకు దూరంగా ఉంటాయి. భయపడకుండా రాత్రీ, పగలు పనిచేయాల్సి ఉంటుంది.
80 కోట్ల ప్రాజెక్టు అది...
నేను చేసిన ప్రాజెక్టుల్లో అండమాన్‌ సెల్యులార్‌ జైలు పునరుద్ధరణ ఒకటి. ఆనాటి ఆకృతులు, రంగులు ఏమాత్రం చెదిరిపోకుండా దానికి పూర్వవైభవం తీసుకొచ్చేందుకు చాలా కష్టపడ్డాం. ప్రస్తుతం గుజరాత్‌లోని జునాగఢ్‌లో ఉన్న మక్‌బరా రాణి ప్యాలెస్‌ కోసం పనిచేస్తున్నాను. ఇది రూ.80 కోట్ల భారీ ప్రాజెక్టు. ఈ కోట చారిత్రక సంపదకు ఎటువంటి నష్టం కలగకుండా, ప్రజాసందర్శనకు వీలుగా తీర్చిదిద్దుతున్నాం. ఈ కోటలోని చాలా భాగాలు శిథిలావస్థకు చేరుకున్నాయి. పైకప్పులు పాడయ్యాయి. అప్పట్లో ఈ భవన నిర్మాణాలకు ఏ మిశ్రమాలు వినియోగించారో తెలుసుకుని ఆధునిక పద్ధతుల్లో ఈ కోటని పునరుద్ధరిస్తున్నాం. అంతకుముందు విశాఖపట్నంలో... 1893లో నిర్మించిన టౌన్‌హాలు పునరుద్ధరణ పనులు చేపట్టాను. అయిదు వేల చదరపు అడుగుల విస్తీర్ణంలో ఉన్న ఈ భవవాన్ని రూ.4.13 కోట్ల రూపాయలతో పాతవైభవాన్ని తిరిగి తెచ్చాం. అప్పట్లో మెంతులు, బెల్లం, పెసరపప్పు మిశ్రమాన్ని ఈ నిర్మాణాలకు వాడారు. కొద్దిపాటి మార్పులతో అలాంటి మిశ్రమాన్నే వాడి ఈ కట్టడానికి పునరుద్ధరించాం. అలాగే విశాఖలోని పాత మున్సిపల్‌ కార్యాలయాన్ని కూడా సంరక్షిస్తున్నాం. దక్షిణ భారతదేశంలో కొన్ని వందల సంవత్సరాల నాటి ఆలయాలు ఉన్నాయి. వాటిని పునరుద్ధరిస్తే ఆ చరిత్రని కాపాడుకోగలుగుతాం. ఈ విషయాలన్నింటిపైనా ‘పరంపర’ అనే ఒక బ్లాగుని నిర్వహిస్తున్నా.

-రావివలస సురేష్‌, విశాఖపట్నం

Tags :

మరిన్ని

జిల్లా వార్తలు

చదువు సుఖీభవ ఈ-నాడు మకరందం రయ్.. రయ్ సిరి ఈ తరం హాయ్! ఆహా హాయ్ బుజ్జీ స్థిరాస్తి రుచులు

మరిన్ని

రుచులు

App