రెండు వేలమంది రైతుల్ని కలిశా!

రసాయన ఎరువులు, పురుగు మందులు సాగుని శాసిస్తున్నాయి. పెట్టుబడులు పెరిగినా...దిగుబడులు అంచనాలు తప్పుతున్నాయి. ఈ పరిస్థితులు ఆమెను ఆలోచింప జేశాయి. సేంద్రియ ఎరువులే దీనికి పరిష్కారం అని ప్రగాఢంగా విశ్వసించారావిడ. వాటితో అన్నదాతల తలరాతలను మార్చాలనుకున్నారు. ఆ యజ్ఞంలో భాగంగా వేల మందికి అవగాహన కల్పిస్తున్నారు. కొందరికి ఉపాధినీ అందిస్తున్నారు. ఆమే చిత్తూరు జిల్లాకు చెందిన దండాల విశాలాక్ష్మి

‘పెట్టిన పెట్టుబడి కూడా రాక రైతన్నలు అప్పుల పాలై ఆత్మహత్యలు చేసుకున్నారన్న వార్తలు విన్నప్పుడల్లా మనసు స్థిమితంగా ఉండేది కాదు. పరిష్కారం గురించి ఆలోచించే దాన్ని. పూర్వం పంటలెలా పండించారు అన్న అనుమానం వచ్చింది. అప్పటి నుంచీ సేంద్రియ వ్యవసాయ పద్ధతుల గురించి తెలుసుకోవడం మొదలుపెట్టా’ అంటారు విశాలాక్ష్మి. ఆ క్రమంలోనే వ్యవసాయంలో వచ్చిన మార్పులు ఎలాంటి ప్రతికూల పరిణామాలకు కారణమయ్యాయో అర్థం చేసుకోగలిగారామె. రసాయనిక ఎరువులతో పెట్టుబడులు పెరగడం, వాటి వినియోగం, అనారోగ్యాలు, దిగుబడి ఇలా అన్నింట్లోనూ జరుగుతోన్న నష్టాన్ని చూసి... ఈ సమస్యలకు పరిష్కారంగా సేంద్రియ ఎరువులను రైతులకు అందుబాటులోకి తేవాలనుకున్నారు. ‘నా ఆలోచనను మా ఆయన ప్రోత్సహించడంతో హైదరాబాద్‌లో సేంద్రియ ఎరువుల తయారీలో శిక్షణ తీసుకున్నా. తిరిగొచ్చాక నంగమంగళంలో మా ఇంటి దగ్గరే తయారీ మొదలుపెట్టా. ఇప్పుడు నెలకు ఇరవై టన్నుల ఎరువుని తయారు చేస్తున్నా’ అంటారు విశాల.

రెండువేల మంది రైతులకు...
ఎందులోనైనా పట్టు సాధించాలంటే ముందు ప్రయోగాలు చేయాలి. అప్పుడే ఫలితాలను సరిగా అర్థం చేసుకోగలమంటారు విశాల. ‘తయారు చేసిన ఎరువును నా పొలంలోనే ప్రయోగించా. అప్పుడు చాలా మంది సేంద్రియ ఎరువుల వల్ల దిగుబడులు పెద్దగా రావని నిరుత్సాహపరిచేవారు. అయినా వెనుకడుగు వేయలేదు. సేంద్రియ ఎరువులు వేసి వరితోపాటు కూరగాయలు, ఆకుకూరల్ని పండించడం మొదలుపెట్టా. అనుకున్న ఫలితాలు రావడానికి ఏడేళ్లు పట్టింది. ఆ తర్వాత ఇతర రైతులకూ అవగాహన కల్పించాలనుకున్నా. చిత్తూరు జిల్లాలో సుమారు ఇరవై మండలాల్లోని గ్రామాలన్నీ చుట్టేశా. రెండువేల మందికి పైగా రైతుల్ని కలిశా’ అని చెబుతారామె.
ఇబ్బందులెన్నో...
మొదట్లో విశాల మాటల్ని ఎవరూ పెద్దగా పట్టించుకునే వారు కాదు. అయినా ఆమె ప్రయత్నం మానలేదు. ‘రైతులుగా మాకు బోలెడంత అనుభవం ఉందని... మహిళగా నీకేం తెలుసనే వారు. నేను మాత్రం అనుభవంతోనే చెబుతున్నా... అని నా పంట దిగుబడుల్ని చూపించే దాన్ని. భూమిలో పెరిగిన సారాన్ని గమనించేలా చేసే దాన్ని. ఇలా నాలుగు సంవత్సరాలు కష్టపడ్డాకే... ఫలితం కనిపించింది’ అని గతాన్ని గుర్తు చేసుకుంటారామె. క్రమంగా సేంద్రియ ఎరువులకు డిమాండ్‌ పెరగడంతో కొందరు మహిళలకు శిక్షణ ఇవ్వడం మొదలు పెట్టా. ఇప్పుడు నా దగ్గర ముప్పై మంది మహిళలు ఉపాధి పొందుతున్నారు. స్వయంగా తయారు చేసుకుంటామనే రైతులకు ఉచితంగా శిక్షణ ఇస్తున్నా. ఇప్పటివరకూ ఇలా సుమారు వందమంది సొంతంగా సేంద్రియ ఎరువుల తయారీ చేసుకుంటున్నారు’ అని చెబుతున్నారు విశాలాక్ష్మి. మరో పక్క మహిళలకు ఉపాధి కల్పించాలనే ఉద్దేశంతో ప్రముఖ బ్రాండ్‌కి అగరుబత్తీల తయారీతో జాబ్‌ వర్క్‌ కల్పిస్తున్నారామె. చిన్నప్పటినుంచీ కష్టపడటం, కొత్తదనం కోసం ఆలోచించడం విశాలాక్ష్మికి అలవాటు. అందుకే డిగ్రీ చదివే రోజుల్లోనే తన కాళ్లపై తాను నిలబడాలన్న ఆలోచనతో గార్మెంట్‌ పరిశ్రమలో పనిచేస్తూ చదువుకున్నారామె. పెళ్లయ్యాక పదెకరాల స్థలంలో వ్యవసాయం చేస్తున్నారు. భర్త ఆర్మీలో పనిచేసి పదవీ విరమణ చేశారు. వారికి ఇద్దరాడపిల్లలు కిరణ్మయి, మోనిక.

- కృష్ణ కుమారి, తిరుపతి

Tags :