Khalistan movement : ఏంటీ ఖలిస్థాన్ వేర్పాటువాదం.. ఎలా పురుడు పోసుకుంది?
ఖలిస్థానీ సానుభూతిపరుడు అమృత్పాల్ సింగ్ను పరారీలో ఉన్న వ్యక్తిగా పంజాబ్ పోలీసులు ప్రకటించారు. అతడి కారణంగా గత కొంతకాలం నుంచి ఖలిస్థానీ వేర్పాటువాదం మరోసారి వార్తల్లోకెక్కింది.
‘జర్నయిల్ సింగ్ భింద్రన్ వాలే 2.0’గా పేరుతెచ్చుకొని ఖలిస్థానీ వేర్పాటు వాదాన్ని అమృత్పాల్ సింగ్(Amritpal singh) ఎగదోస్తున్నాడు. గతేడాది దుబాయ్ నుంచి ఊడిపడ్డ ఈ అమృత్పాల్ సింగ్ ‘వారిస్ పంజాబ్ దే’ సంస్థ పగ్గాలు చేపట్టాడు. గతంలో పంజాబ్(Punjab) నటుడు దీప్ సిద్ధూ ఈ సంస్థను స్థాపించాడు. అతడు మరణించిన తర్వాత ‘వారిస్ పంజాబ్ దే’ను అమృత్పాల్ హైజాక్ చేశాడు. ఇటీవల ఓ కేసులో ఇరుక్కున్న తన అనుచరుడు లవ్ప్రీత్ సింగ్ తూఫాన్ను విడిపించుకునేందుకు పవిత్ర గ్రంథం గురుగ్రంథ్ సాహెబ్ను చేతపట్టుకొని ఏకంగా ఆజ్నాలా పోలీస్స్టేషన్పైనే అమృత్పాల్ దాడికి దిగడం దేశం వ్యాప్తంగా సంచలనం సృష్టించింది. అమృత్పాల్ ఖలిస్థాన్ వేర్పాటువాదాన్ని(Khalistan movement) బలపరుస్తున్నాడని, అతడికి పాక్, విదేశాల నుంచి సాయం అందుతోందనే అనుమానాలున్నాయి.
ఏమిటీ ఖలిస్థాన్ ఉద్యమం?
సిక్కులకు స్వయం ప్రతిపత్తితో ఒక రాష్ట్రం ఉండాలనే లక్ష్యంతో ఖలిస్థాన్ ఉద్యమం పురుడు పోసుకుంది. భారత్, పాక్ విడిపోయినప్పటి నుంచి అది వివిధ రూపాల్లో, వేర్వేరు ప్రదేశాల్లో బలపడుతూ వస్తోంది. 1984లో చేపట్టిన ‘ఆపరేషన్ బ్లూస్టార్’తో జర్నయిల్ సింగ్ భింద్రన్ వాలే మరణించాడు. ఆ తరువాత రెండు దశల్లో ‘ఆపరేషన్ బ్లాక్ థండర్’ చేపట్టి మిగిలిన వేర్పాటు వాదుల అణచివేత జరిగింది. అయితే ఖలిస్థాన్ భావజాలాన్ని వ్యాప్తి చేసే వ్యక్తులు ప్రపంచంలో ఇంకా మిగిలి ఉన్నారు. కెనడా, యూకే, ఆస్ట్రేలియా వంటి దేశాల్లో స్థిరపడిన వీరు భారత్ను అస్థిరపర్చేందుకు పావులు కదుపుతున్నారు.
ఎప్పుడు మొదలైంది?
1947లో భారత్, పాక్లు వేరుపడటంతో నాటి పంజాబ్ సంస్థానం రెండు ముక్కలైంది. విభజన సందర్భంగా మతపరమైన హింస చెలరేగింది. వేలాది మంది శరణార్థులుగా మారారు. పశ్చిమ పాకిస్థాన్లోని హిందువులు, సిక్కులు భారత్కు బయలుదేరారు. ఇక్కడ ఉన్న ముస్లింలు పాక్కు వెళ్లారు. మహారాజా రంజిత్సింగ్ పాలిస్తున్న సిక్కు సామ్రాజ్య రాజధాని లాహోర్ పాకిస్థాన్లో భాగమైంది. దాంతో సిక్కుల పవిత్ర స్థలాలైన నాన్కానా సాహిబ్ భారత్ చేజారింది. ఇది సిక్కు మతాన్ని స్థాపించిన గురునానక్ జన్మస్థలం కావడం విశేషం. చాలా మంది సిక్కులు భారతదేశంలో స్థిరపడినప్పటికీ జనాభా పరంగా వారున్నది 2 శాతం మాత్రమే. ఫలితంగా తమ స్వయం ప్రతిపత్తి కోసం రాజకీయ పోరాటం మొదలైంది. పంజాబీ మాట్లాడే వారి కోసం పంజాబీ సూబా ఉద్యమం ప్రారంభమైంది. 1955లో రాష్ట్రాల పునర్వ్యవస్థీకరణ కమిషన్ నివేదిక ఆ డిమాండ్ను తిరస్కరించింది. చివరికి 1966లో పంజాబ్ పునర్వ్యవస్థీకరణ జరిగింది. పంజాబ్, హిమాచల్ ప్రదేశ్, హరియాణా రాష్ట్రాలు ఏర్పడ్డాయి.
ఆనంద్పూర్ సాహిబ్ తీర్మానం
శిరోమణి గురుద్వారా టాస్క్ఫోర్స్గా 1920లో అకాలీదళ్ ఏర్పడింది. గురుద్వారాలలో సంస్కరణలు కోరుతూ ఈ పార్టీ అకాలీ ఉద్యమాన్ని నడిపింది. భారత్, పాక్లు విడిపోవడాన్ని కూడా ఈ పార్టీ నేతలు, మాస్టర్ తారా సింగ్ తీవ్రంగా వ్యతిరేకించారు. ఆ తరువాత ది పంజాబ్ సూబా ఉద్యమంతో అకాలీదళ్ బలపడింది. అవిభక్త తూర్పు పంజాబ్తో కలిపి పంజాబీ మాట్లాడే వారితో రాష్ట్రం ఏర్పాటు కావాలని సంత్ ఫతేసింగ్ నాయకత్వంలో డిమాండ్ చేశారు. పంజాబ్ ఏర్పడిన తరువాత ఈ పార్టీ ప్రధాన శక్తిగా అవతరించింది. దాంతో అసెంబ్లీ ఎన్నికల్లో కాంగ్రెస్ను దీటుగా ఎదుర్కొంది. అయితే 1971లో జరిగిన లోక్సభ ఎన్నికల్లో ఇందిరా గాంధీ జైత్రయాత్ర కారణంగా అకాలీదళ్ బలహీనపడింది. దాంతో ఆ పార్టీ ఆనంద్పూర్ సాహిబ్లో సమావేశమైంది. అది ‘ఖల్సా’ కేంద్రం. పంజాబ్కు స్వయంప్రతిపత్తి, అంతర్గత రాజ్యాంగం ఉండాలని ఈ తీర్మానంలో పేర్కొన్నారు. వాస్తవానికి భారత్ నుంచి విడిపోవాలనే అంశం ఈ తీర్మానంలో లేదు. కానీ, దీనిపై భిన్నాభిప్రాయలు వ్యక్తమవుతున్నాయి.
తెరపైకి జర్నయిల్
పంజాబ్లో వేర్పాటువాదం కోరుకొన్నవారిలో జర్నయిల్ సింగ్ భింద్రన్ వాలే ఒకరు. జర్నయిల్ ఎదుగుదలలో ఇందిరాగాంధీ కుమారుడు సంజయ్ గాంధీ పాత్ర ఉందనే విమర్శలున్నాయి. క్రమక్రమంగా ఎదుగుతూ వచ్చిన భింద్రన్ వాలే 1980 నాటికి ప్రభుత్వానికి ఓ పెను సవాల్గా మారాడు. యువతలో అతనికి విశేషమైన ఆదరణ లభించింది. అణగారిన వర్గాల ప్రజలు అతన్ని భారీగా అనుసరించారు. ఈ క్రమంలో భింద్రన్ అనుచరులు హింసకు తెరలేపారు. 1982లో భింద్రన్ ‘ధరమ్ యుద్ధ మోర్చా’ పేరిట శాసనోల్లంఘన ఉద్యమం మొదలుపెట్టాడు. దీనికి అకాలీదల్ నాయకత్వం కూడా సహకరించింది. స్వర్ణ దేవాలయంలోని పవిత్రమైన అకాల్తక్త్ను తన స్థావరంగా మార్చుకొన్నాడు. ఇక్కడి నుంచే తన అనుచరులను పోలీసులపై దాడులకు పంపేవాడు. 1984 నాటికి పంజాబ్లో పరిస్థితి చేజారిపోయినట్లుగా కన్పించ సాగింది. భింద్రన్వాలే రెచ్చగొట్టడంతో హిందువులు, ప్రభుత్వ అధికారులపై దాడులు పెరిగిపోయాయి. దేవాలయం వద్ద డీఐజీ స్థాయి పోలీసు అధికారిని కాల్చి చంపారు. ఆయన మృతదేహం గంటల కొద్దీ అక్కడే పడిఉన్నా.. స్థానిక పోలీస్లు ఏమీ చేయలేకపోయారు.
ఆపరేషన్ బ్లూస్టార్
భింద్రన్వాలేను ఎలాగైనా అణచివేయాలని ఇందిరాగాంధీ మిలటరీతో సంప్రదింపులు జరిపింది. దాంతో సైన్యం స్వర్ణ దేవాలయంలోకి అడుగుపెట్టింది. ముందే సిద్ధంగా ఉన్న భింద్రన్ వాలే వర్గం నుంచి తీవ్ర ప్రతిఘటన ఎదురైంది. దాంతో సైన్యం మరింత దూకుడుగా ముందుకు వెళ్లడంతో చాలా మంది ప్రాణాలు కోల్పోయారు. పవిత్ర స్థలమైన స్వర్ణ దేవాలయంలో ఇలాంటి చర్య జరగడం ఆ వర్గం జీర్ణించుకోలేకపోయింది. ప్రభుత్వం వెల్లడించిన వివరాల ప్రకారం.. 83 మంది సైనికులు మరణించారు. 249 మంది గాయపడ్డారు. 493 మంది వేర్పాటువాదులు, పౌరులు మరణించారు. వాస్తవానికి ఈ అంకె ఇంకా ఎక్కువే ఉండొచ్చని చెబుతుంటారు.
బ్లూస్టార్ తరువాత ఏమైంది?
భింద్రన్ వాలే మరణంతో సమస్య ముగిసినట్లే కనిపించినా స్వర్ణ దేవాలయంలో ఘటన జరగడం సిక్కులను తీవ్రంగా కలచివేసింది. దాంతో ఖలిస్థాన్ వేర్పాటు వాదం మరింతగా బలపడింది. 1984 అక్టోబరు 31న ఇందిరాగాంధీని ఇద్దరు సిక్కు బాడీగార్డులు హత్యచేశారు. ఫలితంగా దేశవ్యాప్తంగా అల్లర్లు చెలరేగాయి. ఈ గొడవల్లో వేల మంది సిక్కులు మరణించారు. భింద్రన్ మరణానికి ప్రతీకారంగా ఉగ్రవాదులు ఎయిర్ ఇండియా విమానాన్ని పేల్చివేశారు. దాంతో 329 మంది మరణించారు.
బ్లాక్ థండర్ ఆపరేషన్స్
భింద్రన్ వాలే మరణించిన తరువాత కూడా వేర్పాటు వాదులు స్వర్ణ దేవాలయాన్ని వీడలేదు. దాంతో 1986 ఏప్రిల్ 30న ఆపరేషన్ బ్లాక్ థండర్-1 చేపట్టి 200 మందిని బంధించారు. డీజీపీ కన్వర్పాల్ సింగ్ ఈ ఆపరేషన్కు నాయకత్వం వహించారు. 300 మంది ఎన్ఎస్జీ, 700 మంది బీఎస్ఎఫ్ జవాన్లు ఇందులో పాల్గొన్నారు. దాదాపు ఎనిమిది గంటలపాటు సాగిన ఈ ఆపరేషన్కు నాటి అకాలీదళ్ నేత, ముఖ్యమంత్రి సుర్జిత్ సింగ్ బర్నాలా ఆమోదం తెలిపారు. మితవాద సిక్కు నాయకులు కూడా ఈ పోలీసు చర్యను సమర్థించారు.
మళ్లీ 1988లో ఆపరేషన్ బ్లాక్ థండర్-2 చోటు చేసుకుంది. ఈ సారి కూడా దాదాపు 200 మంది వేర్పాటువాదులు పట్టుబడ్డారు. 46 మందిని హతమార్చారు. ప్రజల సహకారం తోడు కావడంతో ఈ ఆపరేషన్ సునాయసంగా ముగిసింది.
మూగబోయిన ఖలిస్థాన్ గొంతులు
బ్లాక్ థండర్ ఆపరేషన్ తరువాత వేర్పాటు వాదం తగ్గిపోయింది. భారత్లో అశాంతి రగిలించేందుకు పాక్ ఖలిస్థాన్ ఉద్యమానికి సహకారం అందిస్తూనే ఉన్నప్పటికీ జనాభాలో చాలా మంది హింసను వ్యతిరేకించడంతో ఉద్యమం క్రమంగా బలహీనపడింది. ఆర్థిక సంస్కరణల దిశగా దేశం పయనించడంతో ఖలిస్థాన్ వేర్పాటువాదుల గొంతులు పూర్తిగా మూగబోయాయి. అందువల్ల పంజాబ్లో చాలా కాలంగా ప్రశాంత వాతావరణం ఉంది. విదేశీ శక్తులు మాత్రం అప్పుడప్పుడు వేర్పాటువాద ఉద్యమాన్ని వివిధ రూపాల్లో బలపర్చేందుకు యత్నిస్తున్నారు. తాజాగా అమృత్పాల్ సింగ్ రాకతో మళ్లీ మునుపటి వాతావరణం ప్రతిబింబించేలా ఉందని శాంతికాముకులు ఆందోళన వ్యక్తం చేస్తున్నారు.
Trending
గమనిక: ఈనాడు.నెట్లో కనిపించే వ్యాపార ప్రకటనలు వివిధ దేశాల్లోని వ్యాపారస్తులు, సంస్థల నుంచి వస్తాయి. కొన్ని ప్రకటనలు పాఠకుల అభిరుచిననుసరించి కృత్రిమ మేధస్సుతో పంపబడతాయి. పాఠకులు తగిన జాగ్రత్త వహించి, ఉత్పత్తులు లేదా సేవల గురించి సముచిత విచారణ చేసి కొనుగోలు చేయాలి. ఆయా ఉత్పత్తులు / సేవల నాణ్యత లేదా లోపాలకు ఈనాడు యాజమాన్యం బాధ్యత వహించదు. ఈ విషయంలో ఉత్తర ప్రత్యుత్తరాలకి తావు లేదు.
మరిన్ని
-
విద్యార్థి దశలో రాసిన కావ్యం.. పరీక్షలో అతడికే ప్రశ్నగా వచ్చిన వేళ!
ఒక విద్యార్థి తాను రాసిన పుస్తకంపై పరీక్షలో తిరిగి జవాబుగా రాయడం ఒక అద్భతఘట్టమే అని చెప్పవచ్చు. -
అప్పట్లో ‘Y2K’ భయం.. ఇప్పుడు ‘క్రౌడ్స్ట్రైక్’ ఎఫెక్ట్!
2000లో డెస్క్టాప్ యుగం నడుస్తోన్న వేళ ‘వై2కే’ రూపంలో వచ్చిన ఉప ద్రవం ప్రపంచ దేశాలను కలవరపాటుకు గురిచేసింది. -
మన్సా మూసా.. ఈయన ముందు మస్క్ చాలా చిన్నోడు!
ప్రస్తుతం విశ్వకుబేరుడిగా ఖ్యాతికెక్కిన ఎలాన్ మస్క్ కన్నా దాదాపు రెండు రెట్ల సంపద ఒక వ్యక్తి వద్ద ఉండేది. ఆయనెవరో తెలుసా..! -
నటరాజు నర్తించిన దివ్యధాత్రి.. జటాజూట విన్యాస క్షేత్రస్థలి
త్రినేత్రుడు స్వయంగా భూమిపై ఐదుసార్లు నాట్యం చేసినట్టు ప్రాచీన వాజ్మయం ద్వారా తెలుస్తోంది. ఆ ఐదు క్షేత్రాలు తమిళనాడులో ఉన్నాయి. -
అబ్రహం లింకన్ నుంచి ట్రంప్ వరకు..నాయకులే లక్ష్యంగా దాడులు..!
రాజకీయ హింసకు సంబంధించిన ఘటనలు అగ్రరాజ్యానికి కొత్తేమీ కాదు. పలువురు మాజీ అధ్యక్షులు, పార్టీల అధ్యక్ష అభ్యర్థులు ఈ తరహా దాడులను ఎదుర్కొన్నారు. -
అంబానీ ఇంట పెళ్లి.. ఏడు నెలల వేడుక, రూ.వందల కోట్లు ఖర్చు!
అనంత్-రాధికా మర్చంట్ ఎంగేజిమెంట్ ఏడు నెలల క్రితం జరగగా.. జులై 12న ఏడడుగులతో ఒక్కటి కానున్నారు. -
ఆడతోడు కోసం అలుపెరగని.. రెండు ‘సింహాల సాహసయాత్ర’!
ఓ ఆడతోడు కోసం రెండు సింహాలు అలుపెరగకుండా సాహస ప్రయాణం చేసిన ఘటన ఆఫ్రికాలో చోటుచేసుకుంది. -
వారానికి 150 నిమిషాలైనా.. వ్యాయామం చేయకపోతే ...
మన శరీరానికి ఆహారం, నీరు ఎంత అవసరమో వ్యాయామమూ(exercise) అంతే ముఖ్యం. మనదేశంలో సగంమందికి పైగా వయోజనులు ఆ విషయాన్ని గుర్తించడం లేదు. ఎలాంటి శారీరక శ్రమ లేకుండా రోజులు వెళ్లదీస్తున్నారని తాజాగా ఓ అధ్యయనం వెల్లడించింది. -
నచ్చని ‘బాస్’లను అమ్మేస్తున్నారిలా.. జాబ్ మార్కెట్లో నయా ట్రెండ్!
చైనాలో ఇప్పుడు సరికొత్త ట్రెండ్ వైరల్ అవుతోంది. పలువురు ఉద్యోగులు తమకు నచ్చని ఉద్యోగాలను, బాస్లను, సహోద్యోగులను ఆన్లైన్లో అమ్మకానికి పెడుతున్నారు. -
ఐదుగురు ప్రధానులు మారినా.. ‘వేటగాడు’ మాత్రం అక్కడే!
బ్రిటన్ ప్రధానమంత్రి అధికారిక నివాసం ‘10 డౌనింగ్ స్ట్రీట్’లో గత 14ఏళ్లలో ఐదుగురు ప్రధానులు మారినప్పటికీ.. ల్యారీ అనే పిల్లి మాత్రం అక్కడే మకాం వేసింది. -
రిషి సునాక్కు షాకిచ్చిన బారిస్టర్.. ఎవరీ కీర్ స్టార్మర్..?
Keir Starmer: బ్రిటన్ పార్లమెంట్ ఎన్నికల్లో లేబర్ పార్టీ అఖండ విజయం సాధించింది. దీంతో ఆ పార్టీ నాయకుడు కీర్ స్టార్మర్ నూతన ప్రధానిగా బాధ్యతలు చేపట్టబోతున్నారు. ఇంతకీ ఎవరాయన..? -
కాళ్లకింద నలిగిపోతున్న ప్రాణాలు.. భారత్లో ఈ తరహా భారీ ఘటనలివే!
Stampedes: ఉత్తర్ప్రదేశ్లోని హాథ్రస్లో జరిగిన తొక్కిసలాటలో 116 మందికిపైగా ప్రాణాలు కోల్పోయారు. దేశంలో గతంలో చోటు చేసుకున్న ఈ తరహా ఘటనలను ఓ సారి పరిశీలిస్తే.. -
ఆ క్షిపణి చైనాను కొడుతుందా? అయితే ఓకే.. ఆ దీవిని ఇస్తాను..
ఒడిశా తీరంలోని వీలర్ దీవిని ‘డీఆర్డీవో’కు కేటాయించడం వెనుక దాగిఉన్న ఆసక్తికర కథనం ఇది.. -
రింగురింగులుగానే టెలిఫోన్ రిసీవర్ వైరు.. ఎందుకో తెలుసా?
టెలిఫోన్ రిసీవర్ వైరు రింగురింగులా ఉంటుంది. మనం చాలాసార్లు దీనిని చూసినా అలాగే ఎందుకుంటుందో పెద్దగా పట్టించుకోం. అది కచ్చితంగా ఆలాగే ఎందుకుండాలి? -
హెలికాప్టర్లతో లక్షలాది ‘మగ దోమలు’ విడుదల.. ఎందుకంటే!
కనుమరుగయ్యే ప్రమాదమున్న పలు రకాల అరుదైన పక్షులను కాపాడుకునేందుకు లక్షలాది దోమలను విడిచిపెడుతున్నారు. -
ఎన్నిక ఎరుగని ‘స్పీకర్’ పీఠం.. చరిత్ర తిరగరాస్తారా?
స్వాతంత్ర్యం వచ్చినప్పటి నుంచి లోక్సభ స్పీకర్ ఎన్నిక ఏకాభిప్రాయంతోనే జరుగుతోంది. -
అన్నమో రామచంద్రా నుంచి.. అన్నపూర్ణగా..!
పట్టెడు అన్నం కోసం బిడ్డలను అమ్ముకునే పరిస్థితుల నుంచి అన్నపూర్ణగా ఎదిగిన ఒడిశా రాష్ట్రంలోని కలహండి జిల్లా విజయ గాథ ఇది. -
ఎనిమిదోసారి.. లోక్సభలో ‘సీనియర్ మోస్ట్’ ఎంపీలు!
ఇంద్రజిత్ గుప్తా, వాజ్పేయీ, కమల్నాథ్ వంటి దిగ్గజ నేతల నుంచి మేనకాగాంధీ, సంతోష్ కుమార్ గంగ్వార్ వంటి నేతలు దశాబ్దాల పాటు లోక్సభకు ప్రాతినిధ్యం వహించారు. -
కణకణలాడుతున్న కాంక్రీట్ జంగిల్స్.. నగరాలకే ఈ నరకం ఎందుకో?
దేశ రాజధాని దిల్లీతోపాటు వివిధ మెట్రోపాలిటన్ నగరాల్లో రికార్డు స్థాయి ఉష్ణోగ్రతలు నమోదవుతున్నాయి. వివిధ నగరాల్లో ఇదే పరిస్థితి కనిపిస్తోంది. గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో కంటే.. నగరాలు, పట్టణాల్లో మాత్రం ఎండలు భయపెడుతున్నాయి. దీనికి కారణాలేంటి? -
వారానికి ఎంత బరువు తగ్గొచ్చు.. నిపుణులు ఏం చెబుతున్నారంటే!
ఊబకాయ ముప్పును ఎదుర్కొనేందుకు ఆరోగ్యకరమైన ఆహారపు అలవాట్లతోపాటు నిత్యం వ్యాయామం వంటి ద్విముఖ విధానం అవసరమని స్పష్టం చేస్తున్నారు. -
మిలమిల మెరిసి.. మాయమవుతున్న చుక్కలు!
కొన్నేళ్లుగా నక్షత్రాలు అదృశ్యమవుతున్న తీరు అంతరిక్ష శాస్త్రవేత్తలను కలవరపాటుకు గురి చేస్తోంది. గత 70 ఏళ్లలో దాదాపు 800 నక్షత్రాలు కనిపించకుండా పోయినట్టు వారు వెల్లడించారు.
తాజా వార్తలు (Latest News)
-
సోషల్ మీడియా వీడియోల పిచ్చి ముదిరి.. రైలును పట్టాలు తప్పించి..!
-
ఆ ప్రాజెక్ట్కు ఓకే చెప్పినందుకు బాధపడ్డా: టబు
-
నాలుగు సంవత్సరాలు ఎన్నో సవాళ్లు ఎదుర్కొన్నా: నాగ్ అశ్విన్
-
చర్చకు సిద్ధమేనన్న కమలాహారిస్.. అప్పటివరకు వద్దన్న ట్రంప్
-
కార్గిల్ 25వ విజయ్ దివస్.. యుద్ధ స్మారకం వద్ద మోదీ నివాళులు
-
జోబైడెన్ మెదడు అద్భుతంగా పనిచేస్తోంది: శ్వేతసౌధం డాక్టర్ల సర్టిఫికెట్