అంతరిక్షంలో అంకురాల దూకుడే

ఎఫ్‌డీఐ నిబంధనల సడలింపు నేపథ్యం

దిల్లీ: అంతరిక్ష రంగంలో విదేశీ ప్రత్యక్ష పెట్టుబడుల (ఎఫ్‌డీఐ) నిబంధనలను సడలించడం వల్ల శాటిలైట్ల తయారీ, రాకెట్లు, అసెంబ్లింగ్‌ విభాగంలో అంకుర సంస్థలకు ఊతమిచ్చినట్లయిందని నిపుణులు అభిప్రాయపడుతున్నారు. అంతర్జాతీయ అంతరిక్షరంగ సంస్థలు, సరఫరా వ్యవస్థతో భారతీయ కంపెనీలు కలిసి పనిచేయడానికీ  ఈ నిర్ణయం దోహదం చేస్తుందంటున్నారు. శాటిలైట్లకు విడిభాగాలను తయారు చేసే విషయంలో 100% విదేశీ పెట్టుబడులకు ప్రభుత్వం అనుమతులివ్వడం వల్ల.. విదేశీ కంపెనీలు, ప్రైవేటు సంస్థలను ఈ విభాగంలోకి ఆహ్వానించినట్లయింది.

• ప్రస్తుతం శాటిలైట్‌ ఎస్టాబ్లిష్‌మెంట్‌, కార్యకలాపాల్లో ఎఫ్‌డీఐకి ప్రభుత్వ అనుమతులు తప్పనిసరి. ఈ విధానాన్ని మార్చి.. శాటిలైట్‌ తయారీ, కార్యకలాపాలు, శాటిలైట్‌ డేటా ఉత్పత్తులు తదితరాల్లో ఆటోమేటిక్‌ మార్గం ద్వారా 74% వరకు ఎఫ్‌డీఐకి అనుమతి ఇచ్చారు. అంతకు మించిన పెట్టుబడులకు మాత్రం ప్రభుత్వ ఆమోదం అవసరం.
• రాకెట్లు (లాంచ్‌ వెహికల్స్‌), అనుబంధ వ్యవస్థలు లేదా ఉప-వ్యవస్థల్లో ఆటోమేటిక్‌ మార్గం ద్వారా 49% ఎఫ్‌డీఐకి అనుమతినిచ్చారు. అంతకు మించితే ప్రభుత్వ అనుమతులు అవసరం.
• శాటిలైట్‌ వ్యవస్థలు/ఉప-వ్యవస్థలు, విడిభాగాల తయారీ, గ్రౌండ్‌, వినియోగ విభాగాల్లో 100% వరకు విదేశీ పెట్టుబడులు ఆటోమేటిక్‌ రూట్‌లోనే పెట్టొచ్చు.

ప్రయోజనాలు ఎలాగంటే..

తాజా సడలింపుల వల్ల అంతరిక్ష రంగంలో వినియోగదారు విభాగానికి ఊతం లభిస్తుందని; ఐటీ/అనలిటిక్స్‌లో భారత్‌కున్న సహజ నైపుణ్యాలను మరింతగా ఉపయోగించుకుని దేశ ఆర్థిక వ్యవస్థ అవసరాలను తీర్చొచ్చని డెలాయిట్‌ పేర్కొంది. రాకెట్లు, శాటిలైట్‌ తయారీ- అసెంబ్లింగ్‌, డౌన్‌స్ట్రీమ్‌ అప్లికేషన్‌ డెవలప్‌మెంట్‌లలో పెద్దగా అభివృద్ధి చెందని అంకుర వ్యవస్థకు ఇది బలాన్ని ఇచ్చినట్లవుతుందని తెలిపింది. విదేశీ కంపెనీలతో భారత అంతరిక్ష అంకురాలు భాగస్వామ్యం కుదుర్చుకోవడం ద్వారా, సాంకేతికత బదిలీ జరిగి ఈ రంగంలో మెరుగైన వాతావరణం ఏర్పడగలదని నాంజియా ఆండర్సన్‌ ఇండియా డైరెక్టర్‌ మాయంక్‌ అరోరా అంటున్నారు. శాటిలైట్‌ విడిభాగాలకు గిరాకీ పెరుగుతున్న ఈ నేపథ్యంలో తాజా నిర్ణయం మేలు చేయగలదని విశ్లేషకులు అభిప్రాయపడుతున్నారు. ఈ రంగంలో దాదాపు 200కు పైగా అంకురాలు ఉన్నాయని అంచనా.

• పరిశ్రమ అంచనాలు: అంతర్జాతీయ అంతరిక్ష ఆర్థిక వ్యవస్థలో భారత ప్రైవేటు రంగ వాటా 2% ఉండగా.. 2040కి ఇది 10 శాతానికి వృద్ధి చెందుతుంది.
• దూసుకెళ్లిన షేర్లు: ప్రభుత్వ నిర్ణయంతో స్పేస్‌ రంగంలో కార్యకలాపాలు సాగిస్తున్న ఎంటార్‌ టెక్నాలజీస్‌, డేటా ప్యాటర్న్స్‌ షేర్లు 6% వరకు పెరిగాయి. అపోలో మైక్రోసిస్టమ్స్‌, ఆజాద్‌ ఇంజినీరింగ్‌, పరాస్‌ డిఫెన్స్‌, హిందుస్థాన్‌ ఏరోనాటిక్స్‌, ఎల్‌ అండ్‌ టీ 1-2% వరకు లాభపడ్డాయి.