బతుకునిచ్చిన అమ్మ

దసరా నవరాత్రులను శిష్ట జనులు మంత్రపూర్వకంగా, ఉపాసనా రీతిలో జరిపితే, జానపదులు ఆటపాటలతో జరుపుకుంటారు. బతుకమ్మ పండుగకు నవరాత్రి ఉత్సవాలకు దగ్గరి సంబంధం ఉందని చెప్పే ఓ గాథ ప్రచారంలో ఉంది. మహిషాసురునితో యుద్ధం చేసి దుర్గాదేవి అలసిపోయి, సుప్తావస్థలోకి వెళ్లింది. ఆమెను సేదతీర్చి తిరిగి యథా స్థితికి తీసుకుని రావడానికి స్త్రీలు సేవలు చేసి పాటలు పాడగా తొమ్మిదో రోజుకు ఆమె అలసట తీరింది. కర్తవ్యాన్ని నిర్వహించింది. జగన్మాతగా జీవితాన్నీ, బతుకునూ ప్రసాదించిందని ‘బతుకమ్మ’ అన్నారు.

మరో కథనమూ ఉంది. దక్ష ప్రజాపతి వల్ల అవమానం పొందిన సతీదేవి అగ్నికి ఆహుతైతే, ఆగ్రహించిన శివుడు వీరభద్రుడనే గుణాన్ని సృష్టించి దక్షయజ్ఞాన్ని ధ్వంసం చేయించాడు. యజ్ఞగుండంలో మసైపోయిన దేవిని బతికించుకునేందుకు పసుపులో ఆకారం సృష్టించి బతుకమ్మగా ఆరాధించారనేది జానపదుల కథనం.

- హైందవి