‘మురుగు’ వ్యర్థం.. సేంద్రియ ఆదాయం

‘స్మార్ట్‌సిటీ ప్రాజెక్ట్‌’ పట్టణాల్లో అమలుచేస్తున్న యంత్రాంగం

ఈనాడు, హైదరాబాద్‌: వందశాతం మురుగు శుద్ధి లక్ష్యంగా పెట్టుకున్న జలమండలి అధికారులు.. మురుగుశుద్ధి ప్రక్రియతో పాటు సంబంధిత వ్యర్థాలను సేంద్రియ ఎరువుగా మార్చుతున్న సంస్థలకు విక్రయిస్తున్నారు. దశాబ్దాలుగా మురుగునీటిని శుద్ధిచేస్తూ ఇతర అవసరాలకు పునర్వినియోగిస్తున్న జలమండలి అధికారులు, మూడునాలుగేళ్ల నుంచి మురుగునీటి వ్యర్థాలపై దృష్టి కేంద్రీకరించారు. శుద్ధి ప్రక్రియలో భాగంగా వ్యర్థాలను వేరుచేసి రాష్ట్రీయ కెమికల్‌ ఫర్టిలైజర్స్‌, రాష్ట్ర ప్రభుత్వం గుర్తించిన సంస్థలకు విక్రయిస్తున్నారు. దేశంలోనే వందశాతం మురుగుశుద్ధి చేస్తున్న తొలినగరంగా పేరుపొందాలని పురపాలకశాఖ మంత్రి కేటీఆర్‌ ఆదేశించడంతో జలమండలి ఉన్నతాధికారులు వేగంగా స్పందించారు. ఈ నెల నుంచి మురుగు వ్యర్థాలను శుద్ధిచేసి మూడు సంస్థలకు ఇస్తున్నారు.

ఆధునిక సాంకేతికత సాయంతో.. మురుగు వ్యర్థాలను సేంద్రియ ఎరువుగా మార్చడం కొత్త విధానం కాకపోయినా, వ్యర్థాల్లోని విషపదార్థాలు. రసాయనాలను పూర్తిగా తొలగించేందుకు ఇటీవల అత్యాధునిక పద్ధతులు అందుబాటులోకి వచ్చాయి. మురుగుశుద్ధి కేంద్రాల్లో(సీవరేజ్‌ ట్రీట్‌మెంట్‌ ప్లాంట్లు) సీక్వెన్సింగ్‌ బ్యాచ్‌ రియాక్టర్‌ సాంకేతిక పరిజ్ఞానాన్ని వినియోగిస్తున్నారు. ఒక ఛాంబర్‌లోకి మురుగునీరు వెళ్లగానే ఐదు దశల్లో శుద్ధి అవుతుంది. తొలిమూడు దశల్లో ఛాంబర్‌లోని యంత్రాలు, పరికరాలు ఘనవ్యర్థాలను వేరుచేస్తాయి. తర్వాతి రెండు దశల్లో నీటిని పూర్తిగా శుద్ధిచేస్తాయి. ఆనక జలమండలి అధికారులు మురుగు వ్యర్థాలను ట్రక్కులు, ట్యాంకర్లలో సేంద్రియ ఎరువుగా మార్చే కేంద్రాలకు తరలిస్తున్నారు. ఆయా వ్యర్థాలను కొనుగోలు చేస్తున్న సంస్థలు వాటిని మరిన్ని రసాయనాలతో శుద్ధిచేసి ఎరువుగా మార్చి తెలుగు రాష్ట్రాల్లో పది జిల్లాల్లోని రైతులకు సరఫరా చేస్తున్నారు.

కేంద్ర ప్రభుత్వ ప్రోత్సాహకాలు..

మురుగునీటి శుద్ధి ప్రక్రియ కోసం కేంద్ర ప్రభుత్వం స్మార్ట్‌సిటీ ప్రాజెక్టులకు ఎంపికైన నగరాలు, పట్టణాలకు ప్రోత్సాహకాలను అందజేస్తోంది. అక్కడ ఎంతశాతం శుద్ధి చేస్తున్నారు? పునర్వినియోగం ఏమేరకు ఉంది? అనే అంశాలను నివేదిక ద్వారా సమర్పించిన నగరాలకు మరిన్ని నిధులూ సమకూర్చుతోంది. స్మార్ట్‌సిటీ పథకాన్ని అమలుచేస్తున్న ఇండోర్‌ మున్సిపల్‌ కార్పొరేషన్‌ మురుగు,ఘన వ్యర్థాలను శుద్ధిచేశాక, వాటిల్లోని విషపదార్థాలు, సూక్ష్మజీవులను నాశనం చేసేందుకు రేడియేషన్‌ ప్రక్రియను ఉపయోగిస్తోంది. ఇందుకోసం బాబా ఆటమిక్‌ పరిశోధన కేంద్రం(బార్క్‌)తోనూ గతేడాది ఒప్పందం కుదుర్చుకుంది.  తమిళనాడు, కర్ణాటక రాష్ట్రాల్లోని స్మార్ట్‌సిటీ ప్రాజెక్ట్‌ అమలుచేస్తున్న నగరాల్లోనూ మురుగు వ్యరాలను శుద్ధి చేసి సేంద్రియ ఎరువులు తయారుచేస్తున్న సంస్థలకు ఇస్తున్నారు.