నారీలోకంలో సౌర వెలుగులు

ప్రభుత్వ పథకాలతో తాత్కాలిక అవసరాలు తీరి ఆనందించడం మామూలు సంగతి. వాటితో శాశ్వత లబ్ధి పొంది జీవితాన్ని పూలబాటగా మలచుకుంటే? జీవితాల్లో వెలుగులు నింపుకోవచ్చు అని నిరూపిస్తున్నారు ఈ నారీమణులు..

చాన్నాళ్ల క్రితం ఉత్తరప్రదేశ్‌ ప్రభుత్వం సౌర దీపాల తయారీ నేర్పించే పథకం ఒకటి ప్రవేశపెట్టింది. దాన్ని స్కూలు పిల్లలతో మొదలై గ్రామీణ మహిళలకూ విస్తరించారు. ఈ పథకంతో లబ్ధి పొందిన ఇద్దరు యువతుల గురించి సంక్షిప్తంగా చెప్పుకొందాం. ఖజూరీలో ఒక నిరుపేద కుటుంబం. ఎనిమిది మంది పిల్లల్లో నజ్రానీ ఖాన్‌ ఏడో అమ్మాయి. సోషియాలజీలో పోస్ట్‌గ్రాడ్యుయేట్‌. అంతకు మించి విజయపథంలో దూసుకుపోతున్న వ్యాపారి. ముఖ్యమంత్రిని, ప్రధానమంత్రిని కలిసి మాట్లాడగలిగింది. ఇదంతా ఎలా సాధ్యమైందంటే ‘ప్రేరణ ఒజాస్‌ ప్రోగ్రామ్‌’ వల్లే. సోలార్‌ దీపాల తయారీలో నైపుణ్యం సంపాదించి ఇప్పుడు సొంతంగా దుకాణం నడిపిస్తోంది. ‘నేను అనుభవించిన దుర్భర దారిద్య్రంలో ఒక సైకిల్‌ గురించి కూడా కలగనలేదు. అలాంటిది ఇప్పుడు స్కూటరు, మొబైలు కొనుక్కున్నాను. అమ్మకు వైద్యం చేయించగలిగాను. అమ్మానాన్నలకు ఆర్థికసాయం చేస్తున్నాను’ అంటూ ఆనందంగా చెబుతుందామె.

పూనమ్‌ది లక్ష్మీపూర్‌ ఖేరీ జిల్లా. ఇద్దరు పిల్లల తల్లి. ఆమె కూడా సోషియాలజీలో పీజీ చేసింది. రోజుకూలీలైన తల్లిదండ్రులు ఆమెని చదివించడానికి చాలానే కష్టపడ్డారు. ‘ఈ పిల్లకి చదువు అవసరమా’ అంటూ తోటివాళ్లు అవమానించడం, ‘ఎంత చదివినా కలుపు తీయాల్సిందే’ లాంటి మాటలతో గేలిచేయడం ఇప్పటికీ గుర్తొస్తాయామెకి. పెళ్లయ్యాక ఆ ఎగతాళులన్నీ నిజమయ్యాయి కూడా. ‘ప్రేరణ ఒజాస్‌’ పథకం అమలవగానే సోలార్‌ దీపాల తయారీలో చేరింది. భర్తతో చెబితే ‘పీజీతోనే ఉద్యోగం రాలేదు, మళ్లీ ఇదొకటా?’ అంటాడని మొదట చెప్పలేదు. ఇప్పుడది ఆదాయం తెచ్చిపెట్టడం చూసి గర్వించడమే కాదు, అతనూ ఆమెతో కలిసి పని చేస్తున్నాడు.

ఇప్పుడు యూపీలో పూనమ్‌, నజ్రానీ లాంటి మహిళలు 4 వేలమంది ఉన్నారు. లక్షలాది సోలార్‌ దీపాలను తయారుచేస్తున్నారు. వీళ్లంతా లాంతర్లు, ఫ్లాష్‌లైట్లు, సోలార్‌ఫ్యాన్లు, టార్చ్‌లు, పవర్‌బ్యాంకులు లాంటివెన్నో అమ్ముతున్నారు, పాడైతే రిపేర్‌ చేస్తున్నారు. ఒక్కో సోలార్‌ ల్యాంప్‌ మార్కెట్లో రూ.500 ఖరీదుండగా వీళ్లు వందకే ఇస్తూ, ‘అయినా లాభమే’ అంటున్నారు. ఈ సౌరదీపాలు వారి జీవితాల్లో వెలుగులు నింపుతున్నాయి.